Poznate licnosti sa Banije

 

 SVETOZAR PRIBIĆEVIĆ

Dvor na Uni (Glavičani), 26. X 1875 – Prag, 15. IX 1936 političar. Početkom 1903 preuzima vodstvo Srpske samostalne stranke u Hrvatskoj. Jedan od osnivača Hrvatsko-srpske koalicije (1905), a 1910, poslije istupa F. Supila iz koalicije, postaje njenim stvarnim šefom. U oktobru 1918. Pribićević na čelu koalicije stupa u Narodno vijeće SHS, postaje njegovim potpredsjednikom i u znatnoj mjeri pridonosi realizaciji Pašićeve centralističko-hegemonističke koncepcije ujedinjenja 1. decembra 1918. U Kraljevini SHS ministar prosvjete (s prekidima 1920–22 i 1924–25) i unutrašnjih poslova (1918–20). Jedan od šefova novoosnovane Demokratske stranke, od koje se odvaja 1924 i formira posebnu SDS. 1927 pridružuje se opoziciji Radićeve HSS i u zajednici s njom stvara SDK te postaje njen prvi potpredsjednik. Nakon uvođenja šestojanuarske diktature biva 1929 interniran. Na Masarykovu intervenciju pušten, odlazi u emigraciju, gdje i umire. U emigraciji je 1933 objavio knjigu La Dictature du roi Alexandre (prev. 1952). U Pribićevićevoj političkoj aktivnosti razlikuju se dva međusobno suprotna razdoblja. Temelje svoje koncepcije prvoga razdoblja koje traje do 1927, Pribićević je položio u članku Misao vodilja Srba i Hrvata, objavljenom u almanahu "Narodna misao" 1897, u kojem stoji na stajalištu da "Srbi i Hrvati čine jedan narod". U Kraljevini SHS uporno je provodio to načelo, na kome se nije moglo izgraditi nikakvo drugo državno uređenje nego centralističko i hegemonističko. No 1927 napušta unitarističko stajalište i zalaže se za sporazum Srba i Hrvata na osnovi ravnopravnosti obaju naroda, što je izrazio i u svom Pismu Srbima 1933 ("... Svaki drugi put i rješenje značilo bi vječite trzavice, međusobne sukobe i ratove, koji bi se na kraju katastrofalno završili za oboje ..."). Tom svom promijenjenom, pozitivnom stajalištu prema nacionalnome pitanju Pribićević je ostao vjeran do kraja života.

Svetozar Borojević (von Bojna)

austro–ugarski feldmaršal i vojskovođa (Umetić, 13. XII 1856 – Celovec, 23. V 1920). God. 1914. zapovjednik 6. armijskog korpusa pod V. von Danklom i M. Auffenbergom u Galiciji; kao komandant 3. armije odbio Ruse kod Limanove, oslobodio tvrđavu Przemyśl prve opsade (10. X 1914) i držao položaje kod Dukle na Karpatima, spriječivši tako prodor Rusa na Dunav, kada su već bili ugrozili Budimpeštu i požunski mostobran; kao zapovjednik 5. armije organizirao obrambenu frontu na Soči i odbio jedanaest talijanskih ofenziva.

 
Vladimir Velebit

Rođen u Zadru 19.VII 1907., porijeklom iz Gornje Pastuše, umro je u Zagrebu 2004. godine. Politički radnik i diplomat. Svršio Pravni fakultet u Zagrebu. Sudjelovao u naprednom studentskom pokretu na Zagrebačkom sveučilištu, U NOB je stupio 1941. Od 1941 do 1945 imao je niz važnih polit. i diplomatskih dužnosti: do 1943 radi pri VŠ u NOV i POJ, od decembra 1943 član je Vojne misije VŠ NOV i POJ u Egiptu i u Italiji, a potkraj 1944 šef Vojne misije u Londonu. Pomoćnik ministra vanjske trgovine, ambasador FNRJ u Rimu i u Londonu; 1956–60 podsekretar je u Državnom sekretarijatu za vanjske poslove; 1961–68 generalni sekretar Ekonomske komisije UN za Evropu, zatim rukovodilac odjeljenja ILO za istraživanje i planiranje.

Vasilije (Vasilj) Gaćeša

komandant Banijskog NOPO-a (Vlahović kod Gline, 14. XI 1908 – Brubno, 29. IV 1942). Pre rata sarađivao sa KPJ. Učesnik NOR-a i član KPJ od 1941. Formirao prvu partizansku grupu u Baniji i 23/24. VI 1941. napao i razoružao žandarmerijsku posadu u Grabovcu Banskom. Krajem septembra 1941. postavljen je za člana Štaba PO Korduna i Banije i za komandanta 5. partizanskog bataljona u kotaru Glini. U decembru 1941. postavljen je za komandanta Banijskog NOPO-a, na kojoj je dužnosti i poginuo. Zbog svoje hrabrosti i junačke smrti postao je u narodu Banije legendarna ličnost. Za narodnog heroja proglašen je 6. XII 1944.

Nikola Demonja

potpukovnik NOVJ (Vlahović kod Gline, 6. XII 1919 – Slavonska Požega, 6. IX 1944). Pre rata bio stolarski radnik. Učesnik NOR-a i član KPJ od 1941. Komandir prve partizanske desetine na Baniji i Banijske proleterske čete. Isticao se hrabrošću i vojničkim talentom. Zbog vanrednih ličnih kvaliteta razvio se u popularnog komandanta. Bio je komandant bataljona u Kalničkom NOPO-u, zamenik komandanta Kalničkog NOPO-a, zamenik komandanta 17. slavonske brigade i posle njen komandant. Od sredine 1944. komandant je 12. divizije. Istakao se umešnim komandovanjem u ratu, naročito u borbama za oslobođenje Kamenskog i drugih mesta. Poginuo je na čelu svoje divizije u borbama za likvidaciju neprijateljskog uporišta u Slavonskoj Požegi. Odlikovan je Ordenom narodnog heroja.

Milutin Baltić

politički radnik (Donje Selište kod Gline, 2. XII 1920.). U napredni omladinski pokret uključio se 1936, a u URSSJ 1938. Kao metalski radnik u Zagrebu i Karlovcu. Član SKOJ-a od 1938, a član KPJ od 1940. Prije rata bio član MK SKOJ-a za Zagreb i član PK SKOJ-a za Hrvatsku. Delegat SKOJ-a na V zemaljskoj konferenciji KPJ. Istaknuo se u nizu sindikalnih akcija, zbog čega je hapšen i progonjen. Nakon okupacije zemlje 1941. odlukom CK KPH upućen na rad u Baniju i Kordun, gdje je jedan od organizatora ustanka i revolucije. U NOR-u član Kotarskog komiteta KPH za Glinu i OK KPH za Baniju, OK KPH za Karlovac i Kordun, rukovodilac skojevske organizacije na Baniji i Kordunu. Povremeno bio i u Gorskom kotaru, Lici i Istri. U listopadu 1942. odlazi u Zagreb da rukovodi Povjerenstvom PK SKOJ-a za sjevernu Hrvatsku. Od 1943. član Povjerenstva CK KPH za sjevernu Hrvatsku i Zagreb, a od 1944. sekretar PK SKOJ-a za Hrvatsku. Nakon rata vrši niz istaknutih funkcija: sekretar Gradskog komiteta SKOJ-a u Beogradu, član CK SKOJ-a, ministar za rad Vlade NRH, organizacioni sekretar Gradskog komiteta SKH u Zagrebu, član IV Sabora, predsjednik Vijeća Saveza sindikata Hrvatske, član Predsjedništva Vijeća SSJ, član CK SKH i CK SKJ, član Predsjedništva CK SKJ i dr. Na VIII kongresu SKH izabran za sekretara CK SKH. Nosilac je Partizanske spomenice 1941, Ordena narodnog heroja i drugih visokih odlikovanja. Bio je predsjednik Predsjedništva Socijalističke Republike Hrvatske od 10. svibnja 1983. do 10. svibnja 1984.

ĐorđeLičina

Novinar i feljtonist, rođen je 1945. u Dragotini. Objavio niz knjiga na temu špijunaže .

Bio je novinar zagrebačkog lista "Vjesnik", a objavio je i preko 30 knjiga…

Milan Nenadić (rođen 12. avgusta 1942. u Drenovcu kod Petrinje), član RK Gavrilović iz Petrinje, dugogodišnji reprezentativac u rvanju grčko-rimskim stilom u kategoriji do 78 kg.
Sedmostruki je prvak Jugoslavije (1967, 1969, 1970, 1971, 1973. i 1975), a na evropskim i svetskim prvenstvima osvojio je po tri medalje. Evropski prvak bio je 1969. i 1970. godine, a vicešampion 1968. Vicešampion sveta bio je 1972. a trećeplasirani 1969. i 1970.
Na Olimpijskim igrama u Minhenu 1972. osvojio je bronzanu medalju, sedmu od 16 rvačkih medalja.
Po okončanju karijere posvetio se trenerskom pozivu, a obavljao je (od 1981) i dužnost saveznog kapitena.
Olimpijske medalje XX igre Minhen 1972. Rvanje, grčko-rimski, 82 kg - BRONZANA MEDALJA

Predrag Vraneš

Rođen je 21.3.1952 u Beogradu.Poreklom je iz Dvora na Uni, iz sela Draškovca.Bio je poznati vaterpolo golman Partizana (1969.-1980.), Crvene Zvezde (1981.) i reprezentacije Jugoslavije.Za Partizan je odigrao preko 400 utakmica i sa njim bio prvak države sedam puta, a dva puta 1975. i 1976. osvojio Kup evropskih šampiona. Za Jugoslaviju je odigrao oko 100 utakmica i osvojio srebro na Evropskom prvenstvu u Švedskoj 1977. i bronzu na Svetskom prvenstvu u Nemačkoj 1978. Karijeru je završio u Crvenoj Zvezdi.Od 1992. do 1998. je bio predsednik Vaterpolo kluba Partizan.
Danas je poznati stučnjak u području kompijutera.U Beogradu je uporedno s blistavom vaterpolo karijerom postao elektroinženjer.Usavršio je svoje znanje u americi gde postaje magistar računarskih nauka.Radio je za poznate kompanije, čak i za IBM.Direktor je kompanije S & T SRBIJA od njenog osnutka .

Goran Milojević

Jedini fudbaler prije Klea koji je prešao iz Crvene Zvezde u Partizan. Rođen je 1964. u Srbiji ali je porijeklom iz Kostajnice.Za Crvenu Zvezdu je igrao od 1982. do 1988. s kojom je osvojio prvenstvo u sezonama 83./84. i 87./88.Te 1988. je izvršen do tada nezamisliv transfer u Partizan.U finalu Kupa SFRJ 1989. na čuvenoj utakmici protiv Veleža, dao je treći gol za Partizan (na kraju 6-1). Za Partizan je odigrao 130 utakmica i postigao 33 gola.Posle Zvezde i Partizana karijeru je nastavio u Francuskoj, Španiji i Meksiku.Ostao je u fudbalu, nastavio je raditi kao trener.

SIMEON ROKSANDIĆ

(Majske Poljane kraj Gline, 1874 – Beograd, 1943), kipar. Studirao u Zagrebu i Budimpešti.. Po jedan odljev njegova najpoznatijeg djela, fontane Ribar, nalazi se u Beogradu (Kalemegdan) i Zagrebu (Jezuitski trg)…